Wybren Bakker

Vorige week was ik samen met een collega Statenlid op het grootste kennisfestival van Nederland in Deventer. De nieuwste inzichten m.b.t. openbaar bestuur werden interactief naar voren gebracht. We waren gekoppeld aan jongeren van de theatergroep Woest. Passievolle jonge mensen die door middel van theater verbindingen realiseren tussen jong en oud. Een jongere vertelde over de theatervoorstelling ‘na de dam”‘- van theatergroep de Makkers – waar ze actief aan had deelgenomen. Voor die theatervoorstelling halen jongeren verhalen over de 2e wereldoorlog op bij ouderen en verwerken ze. De voorstelling wordt vervolgens getoond aan jong en oud. Zo ontstaat verbinding en laten jongeren zien dat ook zij mee willen doen.

Dezelfde jongere vertelde me over een middelbare school in Overijssel waar gays zwaar gepest worden. Waar een leerling zelfmoord pleegde omdat ze op vrouwen viel en daardoor werd “weggezet” en dat ze door het geloof dat ze vanuit thuis had meegekregen ze geen andere uitweg meer zag. Waar GSA, (is een groep scholieren die vindt dat iedereen op hun school de vrijheid heeft te kunnen zijn wie ze zijn, zonder zich daarvoor te hoeven schamen of te verantwoorden. Niet iedereen voelt zich thuis in het vakje ‘man’ of vakje ‘vrouw’. Dat hoeft ook niet) genegeerd wordt en een docent Biologie niet bij voorlichting over LHBTI aanwezig wil zijn. Zij bleef strijdbaar en wil haar school een veilige fijne school laten zijn.

Er is nog veel te doen. Een inclusief Overijssel bestaat op papier maar in de praktijk is er nog veel te doen. Overijssel doet mee als regenboogprovincie op initiatief van D66. Dat programma is in uitvoering en in de zomer van 2018 komt de eerste voortgangsrapportage naar de Staten. Mijn inzet blijft: alle gemeenten en alle scholen in Overijssel doen mee aan Coming Out Day 11 oktober 2018. Dat is mijn Overijssel. Waarin iedereen mee kan doen en zichzelf kan zijn en waar we dat zichtbaar en merkbaar in gedrag uitdragen.

Begripsverheldering
Wat verstaan we onder Duurzame Landbouw met Natuur? Inspiratie komt van BoerenNatuur en van Louis Bolk Instituut. Het gaat er in essentie om dat de biodiversiteit op het boerenbedrijf wordt versterkt en dat deze ook een belangrijke rol kan spelen in de bedrijfsvoering. Door efficiënter om te gaan met grondstoffen heeft de landbouw minder invloed op boden, water en lucht. Het beheer van landschapselementen is ook onderdeel van natuurinclusieve landbouw. Duurzame landbouw met Natuur is niet iets onveranderlijks. Het is een ontwikkeling die voort moet. Boeren kunnen dit doen op verschillende schaalniveaus. Van boerenerf (nestkasten, erfbeplanting) tot in een gebied samenwerken met terreinbeheerders en / of het oprichten van natuurcoöperaties. Andere duidingen die gebruikt worden zijn o.a. agrarische natuurbeheer; kringlooplandbouw en natuurinclusieve landbouw. Allen richten zich op een nieuw evenwicht bereiken tussen landbouw en natuur. Die richting is goed!

Droom je mee?
Utrechtse natuurorganisaties, LTO Noord en agrarische collectieven hebben najaar 2017 een actieplan Duurzame Landbouw met Natuur voor de provincie Utrecht uitgebracht. Partijen hebben zich gevonden in een ambitieus programma dat men graag in de nieuwe landbouwvisie van de provincie geïntegreerd ziet worden. Alle organisaties en boeren nemen verantwoordelijkheid voor de uitvoering. Je kunt hun droom lezen via: https://www.utrechtslandschap.nl/k/n124/news/view/59954/616/actieplan-duurzame-landbouw-met-natuur.html#.WxLCmlOFOL8
In Overijssel kennen we “Samen Werkt Beter” ( zie https://www.overijssel.nl/bestuur/samen-werkt-beter/ ) waarin alle organisaties vertegenwoordigd zijn en afspraken maken over de uitvoering van de ontwikkelopgave Natura2000 gebieden. Er is constructief overleg en de resultaten laten zien dat je door samen te werken verder komt. Ze gaat echter niet over een landbouwvisie en niet over provinciale ambities. Dat is aan de politiek. Het actieplan van Utrecht is een mooi voorbeeld dat we moeten gebruiken om ons eigen beleid tegen het licht te houden.

De topsector agro&food is een belangrijke werkgever voor Overijssel. De sector was in 2015 goed voor 15,2% van het aantal banen. Ze is bezig met de transitie naar duurzaam en daarbinnen is aandacht voor natuur. Overijssel heeft geen expliciete landbouwvisie. Wel Agro&food beleid en wel een natuurvisie en daarop gebaseerde beleidsagenda. Ze heeft vanuit het Agro&Food een programma opgesteld dat nu in uitvoering is.
In dat programma dagen de provincie Overijssel o.a. ondernemers uit om oplossingen te ontwikkelen in de volgende innovatielabs:
1 Gezond produceren: gezond voedsel, gezonde dieren zonder afwenteling op de leefomgeving;
2 Duurzame voedselbodem: een gezonde bodem als basis voor goed voedsel, beperken emissies en klimaatbestendig;
3 De stal van de toekomst: diervriendelijk, geen negatieve impact op omgeving, herbruikbare materialen en energieneutraal;
4 Waardevolle voedselketens: goed en gezond voedsel, eiwittransitie, transparant en traceerbaar,weten watje eet, lokaal geproduceerd;
5 Natuurrijk ondernemen: natuur als onderdeel van voedselproductie, natuur als handelsmerk,productie gebaseerd op unieke waarden van natuur;
6 De boer als buur: agrarisch bedrijf draagt bij aan omgevingskwaliteiten ((landschap, milieu, klimaat, natuur, water) in combinatie met ondernemerschap.

Ik steun de Overijsselse koers. Maar daarmee zijn we er nog (lang) niet. Als ik de droom van Utrecht lees dan bevestigd dat enerzijds de koers zoals we die binnen Overijssel gaan maar moeten we de diverse acties die in de nota staan tegen het licht houden. De slag naar duurzame landbouw met Natuur vraagt lange adem en inzet van alle partijen. Van droom naar daad! De beweging is in Overijssel gaande. Koers houden, focus, samen doen en wat mij betreft in een hogere versnelling naar een nieuwe werkelijkheid!

Heel langzaam vormt zich draagvlak voor kringlooplandbouw in Nederland. Het past bij het streven naar een duurzamer omgaan met de bodem, met dieren en met mest. En dat alles in het belang van een zodanige productie kunnen realiseren zonder de natuur voor altijd kapot te maken.
De WUR heeft recent een mooie infographic gepubliceerd. Waardevol voor een ieder om zo het begrip Kringlooplandbouw meer vanzelfsprekend te laten worden. Landelijk heeft Minister Schouten op verzoek van D66 toegezegd een definitie te realiseren en te willen onderzoeken wat de belemmeringen zijn voor deze toekomst van het “boeren” in Nederland.
De infographic kun je hier vinden. kringlooplandbouw

Met vele fracties uit de Provincie Overijssel is woensdag 17 januari het initiatiefvoorstel van mij over plastics als grondstof besproken. Boeiende inleiders vanuit IVN, ROVA, Natuur en Milieu Overijssel en Polymer Science Park droegen bij aan verdiepende gesprekken en leidde tot waardevolle suggesties ter aanscherping. Daar kan ik weer mee verder. Zo ontstaat draagvlak voor de aanpak die de provincie op korte termijn ter hand kan nemen en ontstaat een kader waar GS weer mee verder kan voor haar brede programma circulaire economie.

Ondertussen zijn in vele gemeenteraden in Overijssel dankzij fracties van D66 initiatieven genomen om zich aan te sluiten bij de statiegeldalliantie. Mondiaal dwingt China door haar invoerrem gelukkig bij aan nationale opgave. Want verschepen van ons afgedankte plastic daar naar toe gaat in de ban. Ik ben daar blij mee want we zijn zelf verantwoordelijk voor duurzaam gebruiken van onze materialen.

Deze week kwam ook de EU commissie met haar doelen en ook is Nationaal de transitie agenda kunststoffen gepresenteerd. Ambities te over. Mooi. Maar nu vooral ook aan de slag gaan. En daar roept het initiatiefvoorstel toe op. Wat ons allemaal zal raken is de collectieve doelstelling: plastic niet in het milieu laten komen maar als waardevolle grondstof hergebruiken en zo de kringlopen sluiten.
Met alle kennisindustrie die Overijssel heeft moeten we daaraan een stevige bijdrage kunnen leveren. 17 januari was daar weer een bouwsteentje in. Na verwerking van alle input zal het zo spoedig mogelijk in een commissie behandeld worden.

Stientje van Veldhoven Staatssecretaris infra en Waterschap reikt maandag 15 januari de 5 circular Awards uit m.b.t. thema’s bouw; biomassa en voedsel; consumptiegoederen; kunststoffen en maakindustrie. Het kabinet komt maandag 15 januari met haar agenda voor het realiseren / aanjagen / ontwerpen van de gewenste circulaire economie. Zie https://www.circulairondernemen.nl/
Ik zie in Overijssel op vele plekken krachtige ontwikkelingen. Waar m.i. aan gewerkt moet worden is het versterken van de ketens tussen alle partners in die sectoren. Op provinciaal en/of landsdeel niveau moet de landelijke transitieagenda haar vertaling krijgen zodat we echt toewerken naar een land waarin we grondstoffen blijvend benutten en de wereld schoner achterlaten voor een volgende generatie. Overijssel heeft met haar excellente kunststofindustrie en in het verleden de textielindustrie heel veel kans daarvoor de hotspot van West Europa te zijn.
Maar…. laten we ondertussen ook gewoon aan de slag blijven. Door afval (EN ZEKER PLASTICS) een tweede kans te geven. Rommel op te ruimen uit natuur en water; de scheiding van grondstoffen krachtiger doorvoeren en vele lokale initiatieven rijkelijk omarmen en zichtbaar maken.