Overheden die menen dat ze inwoners bij de democratie willen betrekken zijn er volop, overheden die de daad bijhet woord voegen zijn dunner bezaaid. Dat bleek ook maar weer eens in de Provinciale Staten van Overijssel. Woensdag 27 januari werd het D66-voorstel voor het ‘recht van burgeramendement’ in stemming gebracht en de coalitie van CDA, VVD, PvdA, CU en SGP, aangevuld met oppositiepartij PvdD, en daarmee een meerderheid, blijft de 100% macht toch liever geheel bij zichzelf houden.
Recht van burgeramendement
Het ‘recht van burgeramendement’ biedt inwoners die zich organiseren rondom een onderwerp dat hen raakt de mogelijkheid om bij een voorstel van Gedeputeerde Staten (GS) met wijzigingsvoorstellen te komen. Dat zogenoemde amendeerrecht is binnen ons democratisch stelsel tot nu toe alleen voorbehouden aan de politieke volksvertegenwoordigers. Maar met het recht van amendement krijgen ook inwoners – los van politieke partijen – het recht om mee te praten.
Instrumenten van participatie
Dit voorstel draagt dan ook substantieel bij aan de bestaande instrumenten van participatie. Ook op het einde, bij de behandeling van voorstellen in de Staten, schenkt dit plan inwoners het recht om mee te doen. Als inwoners een kwart van de kiesdrempel, zo’n 550 handtekeningen, op korte termijn bijeen weten te brengen en een wijzigingsvoorstel indienen, dan heeft dat de kracht van een amendement waarover Provinciale Staten kan stemmen.
Inwoners buiten besluitvorming houden
Het argument dat de invoering van deze vorm van burgerparticipatie te omslachtig zou zijn, zoals in de wandelgangen van het Provinciehuis gefluisterd wordt, kan meteen van tafel. Dit voorstel is grondwettelijk, vergt geen geld en versterkt juist het meedoen. En toch lijken veel andere fracties op de rem te trappen als het gaat om het versterken van de democratie en het betrekken van inwoners bij de provinciale besluitvorming. Tijdens de bespreking van het voorstel in de commissie kwamen argumenten op tafel zoals: ‘voegt niks toe, is onnodig’, ‘inwoners weten ons als fractie wel te vinden’ en ‘we hebben al instrumenten voor meedoen’. Maar geen van de argumenten snijdt hout of geeft een inhoudelijk argument om inwoners buiten de besluitvorming te houden.
Niemand heeft iets te verliezen
D66 ging in de Statenvergadering nogmaals proberen meer politieke partijen achter het voorstel ‘recht van burgeramendement’ te krijgen. Want niemand had iets te verliezen. We boden inwoners die zich belanghebbende voelen door een Statenvoorstel juist een nieuw instrument om mee te doen. En niet alleen voor spek en bonen, maar echt tot in en bij de finale behandeling van het voorstel in de Staten van Overijssel. Helaas. Het lukte nu net niet.
Van D66 mag u nieuwe voorstellen voor het versterken van onze democratie verwachten. Wat dacht u van een burgerforum? Een digitale raadpleging? Een jongerencommissaris? Een correctief bindend referendum?
We blijven natuurlijk doorgaan.